Le Fils (The Son) (2002), των Jean-Pierre Dardenne και Luc Dardenne

Στο τρίτο τους φιλμ (έχουν προηγηθεί τα χιλιοβραβευμένα "Rosetta" και "La Promesse") οι δαιμόνιοι και υπέροχοι αδερφοί Ζαν-Πιερ και Λυκ Νταρντάν διατηρούν την γνώριμη κοφτερή ματιά και την oλότελα ουμανιστική τους διάθεση, αυτή με την οποία αντλώντας έμπνευση από τις μικρότερες ιστορίες και με διακριτική αλλά πάντα χαρακτηριστική κινηματογράφηση, δημιουργούν αριστουργήματα. Ο Γιος είναι σίγουρα ό,τι καλύτερο έκαναν ως τώρα, ένα φιλμ στον πυρήνα του οποίου βρίσκεται όλη η προβληματική του σινεμά τoυς και χαρακτηριστικότερα όλων, η απεικόνισή της. Δουλεύοντας απλά, συντηρούν έναν κινηματογράφο ρεαλιστικό και ανθρώπινο, που πάσχει από τις ανθρώπινες αδυναμίες αλλά και θριαμβεύει μέσα από την ίδια την ανθρώπινη φύση. Μιλάμε άραγε για έναν ρεαλιστικό κινηματογράφο ή για έναν κινηματογράφο της πραγματικότητας;

Βλέποντας ξανά την φιλμογραφία των Νταρντάν σίγουρα εντοπίζουμε την διατήρηση άτυπων "κανόνων" στο σινεμά τους: Αυτή την αρχική αίσθηση της αποστασιοποίησης από τους ήρωες (ήρωες που διαχωρίζονται σαφώς χωρίς καμία αμφιβολία επ' αυτού), η οποία σταθερά και μόνιμα μετατρέπεται με στρωτή κλιμάκωση σε συμπάθεια προς τους κεντρικούς χαρακτήρες. Επίσης τα μεγάλα, εντυπωσιακά και ουσιώδη μονοπλάνα και, τέλος, τις μικρές (συνήθως) εντάσεις κάθε μορφής. Οι εντάσεις είναι σημαντικό σημείο του φιλμικού τους σύμπαντος, όπως τις βλέπουμε παντού: Στη Ροζέτα είχαμε τις απανωτές εξάρσεις στο δράμα της νεαρής με τη μορφή επαναλαμβανόμενης βίας στην ολότητά της, ψυχικής και σωματικής. Στην "Υπόσχεση" το ακριβώς αντίθετο (που υπό το πρίσμα του αυτό αποτελεί μια δραματική ένταση, μιαν έξαρση), δηλαδή στο συνεχές του δράματος που σπάει στα κεντρικά του σημεία με λιγότερο δραματικές στιγμές, με λίγη πρόζα, με έναν αέρα κωμικό αλλά και σταθερά τραγικό. Εδώ, υπάρχει μια φαινομενικά έντονη σκηνή αγωνίας (που αδυνατούμε να αποκαλύψουμε), αλλά οι προαναφερθήσες εντάσεις παίρνουν σάρκα και οστά μέσα από μικρές σκηνές εμβόλιμες στη δραματουργία.

Στο φιλμ λοιπόν, ο Ολιβιέ Γκουρμέ, αυτός ο έξοχος ηθοποιός-σήμα κατατεθέν των Νταρντάν, είναι ένας ξυλουργός που δουλεύει ως υπεύθυνος σε κέντο επανένταξης ανήλικων εγκληματιών, μέσα από τη συγκεκριμένη χειρωνακτική εργασία. Στα χέρια του μια μέρα φτάνει ένας φάκελος με νέα πρόσωπα για ενσωμάτωση στην ομάδα του εργοστασίου. Κάποιο όνομα ανάμεσα σε αυτά φαίνεται να τον ανησυχεί και το γεγονός αυτό είναι αρκετό για τους Νταρντάν προκειμένου να στήσουν ολόκληρο το σύμπαν τους σε 100 λεπτά πλήρους δράσης, εκπληκτικού character development και εικόνων που παρά την τραχύτητά τους, έχουν μια γλύκα εικαστική που σου κόβει την ανάσα. Το φιλμ ξεχειλίζει από ένταση και μυστικά που πληθαίνουν και ανάθεμα αν υπάρχουν μεγαλύτεροι μάστορες σε αυτό από τους Βέλγους: Οι Νταρντάν επιμένουν με την κάμερα πολύ κοντά στον Γκουρμέ, πάνω από τον ώμο του, να δούμε τι βλέπει, αλλά όχι μέσα από τα μάτια του (που βλέπουν αντικειμενικά). Με το τρυκ αυτό φροντίζουν να νιώσουμε τον ήρωα και σύντομα να αντιληφθούμε τις ψυχολογικές του μεταπτώσεις. Τι συμβαίνει, ποιος είναι ο νεαρός, σε τι οφείλονται οι συχνές και όχι τόσο τυχαίες συναντήσεις των 2 ηρώων; Οι αμφιβολίες διατηρούνται βασανιστικά και σκηνές-κλειδιά γκρεμίζονται χωρίς δεύτερη σκέψη, μυστικά παραμένουν κρυμμένα πίσω από γωνίες στις οποίες η κάμερα δεν φτάνει ποτέ. Mήπως το βλέμμα του ήρωα που καταφέρνει να φτάσει απαντάει σε κάποιο ερώτημα; Τουναντίων, αυτά πληθαίνουν με τον χρόνο για να διαλυθούν μονομιάς προς το φινάλε (και τι φινάλε!), όχι γιατί δίνεται η λύση τους αλλά γιατί πλέον κανείς δεν την αναζητεί, οι Νταρντάν κατάφεραν να την περάσουν στην αφάνεια και σχεδόν στην αδιαφορία, ορίζοντας ξανά την έννοια του σασπένς.