Κυριακή 20/09
The Night of San Lorenzo (La Notte di San Lorenzo) (1982), των Paolo Taviani & Vittorio Taviani. Βουλή, 22:30, διάρκεια 107’.
Τον Αύγουστο του 1944 οι κάτοικοι μιας μικρής ιταλικής πόλης αποφασίζουν να ενταχθούν στις Συμμαχικές Δυνάμεις, αντιστεκόμενοι στις γερμανικές προσταγές. Η νύχτα του Σαν Λορέντζο, η νύχτα δηλαδή που τα αστέρια πεφτουν και πραγματοποιούνται όλες οι ευχές, είναι η πιο προσωπική ταινία του σπουδαίου αυτού κινηματογραφικού διδύμου με έντονα τα αυτοβιογραφικά στοιχεία και τις παρατεταγμένες εμπειρίες των ίδιων. Όπως πάντα το σινεμά τους, σινεμά απλό και πιστά λαϊκό, είναι διαποτισμένο με τις αρχές μιας ποιητικές ελεγείας. Κάθε πλάνο του ένας μικρός καμβάς, βαθιά συγκινητικό όλο το αποτέλεσμα.
Βαθμολογία: * * *
In Dreams (1999), του Neil Jordan. ΑΝΤ1, 23:15, διάρκεια 95’.
Σε αυτή την σχετικά πιο άγνωστη (ή, καλύτερα, πιο υποτιμημένη) ταινία του Νηλ Τζόρνταν (ακόμη και στο κοινό που λάτρεψε τη Συνέντευξη με Έναν Βρικόλακα ή το Παιχνίδι των Λυγμών), η Ανέτ Μπένινγκ υποδύεται μια γυναίκα που βασανίζεται από εφιαλτικά όνειρα στα οποία επικοινωνεί με έναν κατά συρροή δολοφόνο παιδιών, μέχρι που πείθεται ότι είναι αυτός που σκότωσε την μικρή της κόρη. Αυτοί που δεν πείθονται είναι ο σύγυζός της και ένας γιατρός που προσπαθούν να της προσφέρουν ψυχολογική υποστήριξη διατεινόμενοι πως πάσχει από σχιζοφρένεια. Για άλλη μια φορά ο Τζόρνταν μεγαλουργεί δημιουργώντας μια πραγματικά υποβλητική ταινία, αρκούντως τρομακτική και με μια πραγματικά αρρωστημένη ατμόσφαιρα. Σκηνές ανθολογίας διαδέχονται η μία την άλλη κι αν αφεθεί κανείς στον κόσμο της θα βουλιάξει μαζί του.
Βαθμολογία: * * * *
Kika (1993), του Pedro Almodóvar. ΕΤ1, 24:00, διάρκεια 114’.
Λίγο πριν ο Αλμοδόβαρ αρχίσει την εξαιρετική σειρά από τα δράματά του πραγματοποίησε την τελευταία αμιγώς κωμική ταινία του. Στο γνώριμο φαρσικό του ύφος, η ιστορία της Κίκα, μιας κοπέλας που έχει μια μπλεγμένη σχέση με τον πατριό του συζύγου της αλλά τραβά και το βλέμμα της λεσβίας υπηρέτριάς της, μέχρι να βιαστεί και να αλλάξει η ζωή της, σίγουρα δεν μπορεί να συγκριθεί με την μετέπειτα ταινίες του Ισπανού. Το φιλμ καταφέρνει ωστόσο να κρατήσει το ενδιαφέρον και με το παραπάνω (όσων εξ ημών αντέξουν την υστερία που το διακατέχει αρκετές φορές) καθώς αυτό τριγυρνά από τη σάτιρα στην φαρσική κωμωδία και από το γκραν γκινιόλ στην «πειραγμένη» ηθογραφία.
Βαθμολογία: * *
Δευτέρα 21/09
Offside (2006), του Jafar Panahi. ΕΤ1, 21:00, διάρκεια 93’.
Στο Ιράν του 2006 και λόγω της απαγόρευσης των γυναικών να εισέλθουν σε οποιοδήποτε γήπεδο, μια κοπέλα μεταμφιεσμένη ως άντρας προσπαθεί να μπει στον αγώνα του Ιράν με το Μπαχρέιν,συλλαμβάνεται πριν ολοκληρώσει την παρανομία της και οδηγείται σε κοντινό πρόχειρο.. κρατητήριο. Η απλή αυτή ιστορία του σπουδαίου Ιρανού Τζαφάρ Παναχί είναι το όχημα προκειμένου να ξεδιπλωθούν μπροστά στα ούτως ή άλλως υποψιασμένα μάτια μας μια σειρά από παραλογίες και υπερβολές που, δυστυχώς, ακόμα και σήμερα χαρακτηρίζουν την περιορισμένη ελευθερία των γυναικών (και όχι μόνο) στα... σύγχρονα μουσουλμανικά κράτη. Σε μια μετωπική επίθεση, καθόλου με το γάντι, όπως θα νόμιζε κανείς, ο Παναχί χτυπά ανελέητα με όπλο του το χιούμορ που δυστυχώς περισσότερο οι δυτικοί μπορούν να αντιληφθούν (γι’ αυτό αλλωστε και η ταινία είχε τρομακτικό πρόβλημα στη διανομή της στο Ιράν) το νοσηρό αυτό κλίμα περιορισμού. Ο ποδοσφαιρικός αγώνας σχεδόν μεταδίδεται ολόκληρος (τα γυρίσματα έγιναν εξάλλου κατά τη διάρκεια του πραγματικού αγώνα), αλλά μονάχα ηχητικά, αφού ούτε οι θεατές ούτε οι πρωταγωνίστριες μπορούν να έχουν οπτική επαφή. Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχει η ανθρώπινη στάση του Παναχί απέναντι σε ένα μάτσο κατευθυνόμενα «προϊόντα» του καθεστώτος, τους στρατιώτες δηλαδή που φρουρούν αυτές τις... άκρως επικίνδυνες μικρές εγκληματίες.
Βαθμολογία: * * * *
E la nave va (And the Ship Sails On) (1983), του Federico Fellini. Βουλή, 22:00, διάρκεια 125’.
Οι τυπικοί φελινικοί χαρακτήρες σχεδόν παρελαύνουν σε αυτό το φιλμ, που είναι όμως αισθητά κατώτερο από τα υπόλοιπα του σκηνοθέτη. Διατηρείται φυσικά το σουρεαλιστικό ύφος του, η καταγραφή των περιστατικών είναι αυτή ενός ονείρου, η καταγραφή των χαρακτήρων, που ο καθένας είναι μια σύσταση του ξεναγού στο φιλμ, είναι μια τρόπον τινά παρουσίαση της αριστοκρατίας που οδεύει στο θάνατο, χωρίς όμως να γίνεται σαφές αν η σκυτάλη δίνεται σε μια νέα τάξη πραγμάτων ικανή να οδηγήσει στην αναγέννηση ή στην ολική κατάρρευση.
Βαθμολογία: * * *
Τρίτη 22/09
Collateral (2004), του Michael Mann. STAR, 22:00, διάρκεια 130’.
Δεν θα ήταν ιδιαίτερα τολμηρό ούτε άστοχο να λέγαμε ότι ο Μαν είναι ίσως ο σημαντικότερος εν ζωή Αμερικανός σκηνοθέτης. Ένας μάγος του σινεμά είναι ικανός να μετατρέψει μια ιστορία δράσης και περιπέτειας σε ένα αστικό ποίημα, μια ελεγειακής λεπτομέρειας σύγκρουση χαρακτήρων. Ένας πληρωμένος δολοφόνος (Τομ Κρουζ) αναγκάζει έναν ήσυχο ταξιτζή του Λος Άντζελες να τον πάει σε πέντε διαφορετικά σημεία της πόλης προκειμένου να εκτελέσει την αποστολή του, δολοφονώντας αντίστοιχα πέντε ανθρώπους. Η πλοκή είναι σχεδόν μελέτη, ο ταξιτζής του Τζέιμι Φοξ γνωρίζει το τέλος του αφού γίνεται μάρτυρας όλων των δολοφονιών και ουσιαστικά αρχίζει ένα παιχνίδι της γάτας και του ποντικιού αλλά σε σχέση με το χρόνο του που τελειώνει όταν τελειώσει και η βάρδιά του. Προκειμένου λοιπόν αυτή η «Διαδρομή» να ξεφύγει από το προδιαγεγραμμένο τέλος της (και εκεί που ο Μάικλ Μαν δε μπορεί δυστυχώς να ξεφύγει από ένα λίγο πιο συμβατικό φινάλε), το ένστικτο της επιβίωσης έναντι ενός πραγματικού «αγριμιού» (προσέξτε τις αντίστοιχες συμβολικές σκηνές στο φιλμ) θα δώσει τη λύση.
Βαθμολογία: * * * * *
Στα Μικροκύματα της Βουλής (22:00, διάρκεια 71’) θα προβληθούν οι ταινίες Γέφυρα και Ύψωμα 33, του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου.
Τετάρτη 23/09
Hammett (1982), του Wim Wenders. Βουλή, 22:00, διάρκεια 97’.
Ένας συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων γίνεται σχεδόν ήρωας των έργων του όταν μπλέκεται σε μια υπόθεση εξαφάνισης. Ο Βιμ Βέντερς ξεκινά από το σημείο αυτό το ιδιαίτερο ταξίδι του στο νουάρ θρίλερ με ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι τα γυρίσματα του φιλμ έλαβαν χώρα περιπετειωδώς, μετά τη σύγκρουση του σκηνοθέτη με τον παραγωγό Κόπολα που παράτεινε την ολοκλήρωση του έργου για αρκετό καιρό και όταν ο ίδιος ο σκηνοθέτης είχε αποσυρθεί πνευματικά από το πρότζεκτ.
Βαθμολογία: * * *
Πέμπτη 24/09
Awake (2007), του Joby Harold. STAR, 22:00, διάρκεια 84’.
Βρισκόμενος σε κατάσταση «αναισθητικής αντίληψης» (το αναισθητικό δεν έχει πιάσει και ο υποβληθείς σε αυτό έχει πλήρη αντίληψη όσων συμβαίνουν γύρω του, χωρίς όμως να μπορεί να κινηθεί και να μιλήσει) κατά τη διάρκεια εγχείρησης της προβληματικής καρδιάς του, ένας νεαρός κροίσος ανακαλύπτει μια συνωμοσία εις βάρος του. Ξεκινά από εκεί και μάλιστα με ενδιαφέρουσα εισαγωγή και εντυπωσιακά χιτσκοκικούς χαρακτήρες, οι συνεχείς ανατροπές του όμως κουράζουν πολύ και εκτός αυτού εκνευρίζουν κιόλας με το εξυπνακίστικο στυλ τους ενώ πρόκειται για βλακώδεις εμπνεύσεις που απλώς γεμίζουν τα 90 λεπτά της ταινίας. Ωστόσο, πρόκειται για μια καλή προβολή από το κανάλι, πρώτης μετάδοσης και σε αξιοπρεπή ώρα.
Βαθμολογία: *
Throne of Blood (Kumonosu-jou) (1957), του Akira Kurosawa. Βουλή, 22:00, διάρκεια 105’.
Κανείς δεν θα μπορούσε να μεταφέρει καλύτερα τον απόλυτα θεατρικό Σαιξπηρικό λόγο από κάποιον που τον έχει μελετήσει σε βάθος. Ο σκηνοθέτης διασκευάζει τον «Μακβεθ» έτσι ώστε να ταυτιστεί με τον Ιαπωνικό μεσαίωνα, όπου ένας άρχοντας μιας αγροτικής περιοχής, πιεζόμενος και από τη γυναίκα του, πασχίζει να πραγματοποιήσει την προφητεία που λέει πως κάποτε θα γίνει αυτοκράτορας. Ατμοσφαιρικό φιλμ και εξαιρετικό δείγμα της κινηματογραφικής ιδιοφυίας που λέγεται Ακίρα Κουροσάουα, στο καλύτερο εδώ φιλμ του.
Βαθμολογία: * * * * *
Παρασκευή 25/09
Αν αξίζει ακόμα να έχουμε τηλεόραση, είναι για μέρες σαν αυτή εδώ. Εξηγούμαι:
In the Mood for Love (Fa yeung nin wa) (2000), του Kar Wai Wong. Βουλή, 22:30, διάρκεια 98’.
Στο Χονγκ Κονγκ των αρχών του '60 δύο ζευγάρια, άγνωστα μεταξύ τους, νοικιάζουν διπλανά δωμάτια και μετακομίζουν την ίδια μέρα. Στο ένα η κυρία Τσαν με τον άντρα της και στο άλλο, ο κύριος Τσόου με την γυναίκα του. Λίγο καιρό μετά οι δυο τους θα αντιληφθούν ότι οι σύζυγοί τους έχουν σχέση και, με κοινή την μοιχεία που υπέστησαν, αρχίζουν να συναντιώνται συχνότερα και μόνοι, πνίγοντας την θλίψη στην παρέα ο ένας του άλλου. O σπουδαίος Καρ Γουάι δέχεται το στοίχημα που ο ίδιος βάζει (με τις εις βάρος του πιθανότητες) να αφηγηθεί την καθημερινή, οικουμενική και διαχρονική όσο η ανθρωπότητα ιστορία του έρωτα και σαν να μην έφτανε αυτό, διαλέγει να το κάνει με τρόπο κλασικό, μη αποφεύγοντας τις συγκρίσεις, αλλά προκαλώντας τις καθώς δεν περνά ούτε δίπλα από τις αναδιαρθρώσεις που υπέστη κινηματογραφικά, από την κωμωδία ως την επιστημονική φαντασία και από τα χέρια σχεδόν όλων των δημιουργών του παγκόσμιου σινεμά. Σε πρώτο επίπεδο, κατανοεί βαθιά τους χαρακτήρες του, δυο ανθρώπους που κρατάνε κρυφό μέσα τους έναν ανεκπλήρωτο πλην παράνομο έρωτα, κλεισμένο καλά υπό τον φόβο του καθωσπρεπισμού. Ρίχνοντας κλεφτές ματιές στο ζευγάρι, ιδιοφυώς καδράροντάς το πίσω από τοίχους, γωνίες και μεγάλα αντικείμενα σε γκρο πλάνα αφήνοντάς τους στη σιγουριά του φόντου, ο Καρ Γουάι ακουμπάει συναισθήματα που μετά βίας χωράνε σε μια ματιά, ένα απαλό χάδι, ένα λίκνισμα σε αργή κίνηση. Η Τσενγκ κινείται με απαράμιλλη χάρη παρά την ασφυκτικά στενή γκαρνταρόμπα της, κουρδίζοντας ρυθμικά τα αφόρητα αισθησιακά της βήματα τέλεια με την αργή κίνηση που λατρεύει ο Καρ Γουάι, έτσι απλά για να δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι μεταχειρίζεται τον χρόνο κατά βούληση, κυλώντας τον πότε αργά και πότε πιο γρήγορα, αρπάζοντας παιχνιδιάρικα στιγμές που ολοκληρωτικά ανήκουν στους ήρωές του. Δρώντας με “οριοθετημένη” χρονική αλλά και χωρική αοριστία, ο Καρ Γουάι μας κινεί ανάμεσα στα στάδια της μη-σχέσης των ηρώων, με μόνη ένδειξη για το (πάντα απροσδιόριστο) πέρασμα του χρόνου τις συνεχείς εναλλαγές στα φορέματα, την καταπίεση που εντείνεται κάθε (κινηματογραφικό) λεπτό παραμένοντας πάντα σοφά υπόγεια και το συνεχές καρδάρισμα ρολογιών.
Λειτουργώντας με αφηγηματική αφαίρεση, εκεί που ο Τζουντ Λο στο My Blueberry Nights καθαρίζει ένα θολωμένο τζάμι αποκαθιστώντας την επικοινωνία και προσφέροντας έναν καλό φίλο στην Νόρα Τζόουνς, στην "Ερωτική Επιθυμία" οι ήρωες μένουν μετέωροι να κοιτούν τον κόσμο αποκλειστικά μέσα από θολωμένα, βρεγμένα και βρώμικα τζάμια, από γωνίες με οπτικό πεδίο περιορισμένο, αδύναμοι να επικοινωνήσουν "καθαρά", κάτι που τους βυθίζει όλο και περισσότερο στις τύψεις τους. Ξανά, εκεί που οι προηγούμενες ταινίες του Καρ Γουάι λειτουργούσαν πάνω στη διασταύρωση ιστοριών και χαρακτήρων, η "Ερωτική Επιθυμία" δεν είναι παρά το σύμπαν δύο ιστοριών που πορεύονται παράλληλα μην αφήνοντας περιθώρια για την ύπαρξη σημείου τομής. Το μόνο που τελικά μένει στους ήρωες είναι αυτή η ανάμνηση και νοσταλγία, για όσα όμως στην πραγματικότητα δεν έζησαν. Και στο αποκορύφωμα των καλά κρυμμένων μυστικών και των ολότελα προσωπικών στιγμών που αφήνει ο Καρ Γουάι στους ήρωες-παιδιά του, o Τσόου είναι έτοιμος να ξεχάσει. Θα βρει όμως στη λήθη του τη δυνατότητα να ξεχάσει ανάμεσα στα καλά κι όσα τον πόνεσαν ή την δυνατότητα να ανακαλύψει ξανά όσα αγάπησε; Όπως και να 'χει, θα ψιθυρίσει το δικό του μυστικό, για πρώτη φορά τόσο φανερά κρυφό, στα χαλάσματα του Άνγκορ (εξόχως συμβολική η χρήση ενός μνημείου του ανθρώπινου πολιτισμού) και η "Ερωτική Επιθυμία" θα κορυφώσει, κλείνοντάς μας το μάτι για τελευταία φορά σε ένα ύστερο παιχνίδι με τον χρόνο, παραδίδοντας τον έρωτα αυτό στην επίγεια αιωνιότητα.
Βαθμολογία: * * * * *
The Beat That My Heart Skipped (De battre mon coeur s'est arête) (2005), του Jacques Audiard. ΕΤ1, 21:05, διάρκεια 103’.
Αυτή κι αν είναι προβολή. Δε γνωρίζω αν είναι η πρώτη προβολή από τηλεοπτικό σταθμό, αλλά όπως και να ‘χει μιλάμε για την σπουδαιότερη γαλλική ταινία εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία! Ο Τομ, μεσίτης κατοικιών που όμως δρα αποκλειστικά μέσα από την παρανομία ώστε να αγοράζει φτηνά και να πουλάει ακριβά, συναντιέται τυχαία τον ατζέντη της μητέρας του, που πριν πεθάνει ήταν σπουδαία σολίστ πιανίστρια. Χωρίς να το καταλάβει, του ζητάει μια οντισιόν και εκείνος δέχεται, παρότι έχει παρατήσει τη μουσική εδώ και πολύ καιρό. Αρχίζει λοιπόν μαθήματα με μια Κινέζα νεαρή καθηγήτρια και ενώ δεν τα καταφέρνει όπως παλιά, του γίνεται εμμονή και προσπαθεί περισσότερο. Με έναν συγκλονιστικό Ρομέν Ντουρίς στον πρωταγωνιστικό ρόλο, ο Ζακ Οντιάρ βουτάει σε ένα one man show ταξίδι αυτογνωσίας, έναν βασανιστικό ψυχολογικό λαβύρινθο ενός ανθρώπου που προσπαθεί να ζήσει το πάθος του, να αγνοήσει το παρελθόν του και να νιώσει την επιτυχία ως τελευταία ελπίδα ανάτασης της ψυχολογίας του. Σκηνές βασανιστικές και σπαραχτικές σε ένα φιλμ που μάλλον δεν είχε ως πρόθεση να φορτίσει συγκινησιακά το κοινό του. Δίχως δεύτερη σκέψη, το φιλμ του μήνα (και βάλε).
Βαθμολογία: * * * * * (πώς σταματάνε;)
Σάββατο 26/09
The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring (2001), του Peter Jackson. STAR, 21:00, διάρκεια 170’.
Η πρώτη ταινία της τριλογίας (και για πολλούς η καλύτερη), αυτό το φιλμ δεν υπόκειται σε καμία σύμβαση του φανταστικού. Πώς θα μπορούσε άλλωστε ο Πίτερ Τζάκσον των Braindead και Bad Taste, αλλά και λάτρης της μυθολογίας του Τόλκιν να δαμαστεί ακόμη κι από έναν εξωπραγματικό προϋπολογισμό για τη δημιουργία του φιλμ; Οι χαρακτήρες, ενώ ουσιαστικά συστήνονται για να δράσουν στα δύο επόμενα μέρη, αναπτύσσονται υποδειγματικά, η δράση δεν λείπει, οι ερμηνείες αποτελούν σταθμό γι’ αυτό το παρεξηγημένο είδος. Τα 170 λεπτά του βέβαια αποτελούν απαγορευτικό για τηλεοπτική προβολή παρά τη φιλότιμη προσπάθεια του STAR να προβάλλει το φιλμ σε ανθρώπινη ώρα. Για όλους εμάς υπάρχει ένα διπλό δισκάκι για κάθε ταινία, αλλά και ένα τετραπλό για τις extended versions, σε τιμή σκανδαλώδη, περί τα 5 ευρώ για κάθε μέρος της τριλογίας. Δεν χάνεται.
Βαθμολογία: * * * * *
Tokyo Story (Tôkyô monogatari) (1953), του Yasujiro Ozu. Βουλή, 23:00, διάρκεια 136’.
Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι ταξιδεύει στο Τόκιο. Έχουν σκοπό να επισκευθούν τα παιδιά τους, αλλά συναντούν την αδιαφορία, τον εγωισμό και την αχαριστία. Ίσως η πιο ανθρώπινη ταινία που κινηματογραφήθηκε ποτέ, ένας πραγματικός άθλος μινιμαλιστικού σινεμά και μια ταινία αναφοράς για όλο τον κινηματογραφικό κόσμο. Μπορείτε να την βρείτε στο εξαιρετικό διπλό δισκάκι περιοχής 1 της Criterion Collection.
Βαθμολογία: * * * * *
