Sunshine (2007), του Danny Boyle

Έτος 2057. Η πηγή της ζωής στον πλανήτη, ο Ήλιος, πεθαίνει. Ύστερα από μια αποτυχημένη προσπάθεια, ένα νέο πλήρωμα 8 ατόμων ξεκινάει με νέο σκάφος το ταξίδι του προς το κέντρο του ηλιακού συστήματος. Σκοπός ο ίδιος: να τοποθετηθεί στον πυρήνα του μια τεράστια βόμβα υψηλής ενέργειας που θα κάνει τον Ήλιο να λειτουργήσει ξανά, να δώσει φως και ζωή στον κόσμο.
Παρά την αναληθοφάνειά της, η ιστορία μοιάζει απλή. Η σκανδάλη που τραβιέται και πυροδοτεί την εξέλιξη στην ιστορία του φιλμ είναι η ανθρώπινη απόφαση για αλλαγή πορείας, κόντρα στους υπολογισμούς της μηχανής, που θα φέρει το πλήρωμα αντίκρυ βέβαιου θανάτου. Στη μέση του ταξιδιού, κάθε επαφή με τη Γη χάνεται και σαν να μην έφτανε αυτό, ένα λάθος θα φέρει μεγάλες βλάβες στην λειτουργία του σκάφους και σοβαρές απώλειες, με αποτέλεσμα καύσιμα και τρόφιμα να μην αρκούν πλέον ούτε για το πρώτο μέρος της διαδρομής, πόσο μάλλον για την επιστροφή. Απρόσμενα, ένα σήμα κινδύνου που τυχαία λαμβάνεται και εκπέμπεται από το Ίκαρος Ι εδώ και 7 χρόνια, δείχνει η μοναδική ελπίδα σωτηρίας της αποστολής, όχι όμως και του πληρώματος. Έτσι οι χαρακτήρες θα πρέπει να συμβιβαστούν με τον θάνατο, κρατώντας την λογική τους και αναζητώντας τρόπους για να εκπληρώσουν την αποστολή τους. Ο αγώνας με τον θάνατο γίνεται αγώνας με τον χρόνο δηλαδή, εξίσου άνισος αλλά εγγύτερος και τραγικά πιεστικότερος.
Το φιλμ αρχίζει με μια εντυπωσιακή εισαγωγή και συνεχίζει με μια πολύ στέρεη και ώριμη παρουσίαση των χαρακτήρων, αλλοιωμένων από το ταξίδι αυτό που κρατάει χρόνια, με τον Μπόιλ σκόπιμα να επιλέγει το Ίκαρος ΙΙ να βρίσκεται ήδη στο μέσο της αποστολής του όταν αρχίζει η ταινία, για να μας τους ξεδιπλώσει περαιτέρω στο κλειστοφοβικό και ψυχοθραυστικό περιβάλλον του διαστημόπλοιου. Δυστυχώς εκμεταλλεύεται μόνο εν μέρει το γεγονός αφού δεν προχωράει σε μια περισσότερο ανατομική προσέγγιση και χρησιμοποιεί τις μοιραίες συγκρούσεις των ηρώων του προς δραματουργική ευκολία, ίσως προβλέποντας τον αδιεξοδικό όλεθρο με τον οποίο απειλούσε ο Γκάρλαντ και το ισχνό δεύτερο μισό του σεναρίου του.
Το ατομικό ανθρώπινο λάθος απειλεί την ανθρωπότητα, ο καταλογισμός της ευθύνης δημιουργεί σειρά αλυσιδωτών εντάσεων και οι αντιδράσεις σε αυτόν αποτελούν δυνατή γροθιά σε όσους ξεχνούν πως ο άνθρωπος λειτουργεί και εκτός επιτυχίας, ως γεννήτρια συγκρούσεων, ως ένα θλιβερό και καχύποπτο ον, που ακροβατεί ανάμεσα στην λογική και την παράνοια.
Το αχανές του διαστήματος χρησιμοποιείται πολύ καλά, εγκλωβισμός μέσα και έξω από το σκάφος, αποπνικτική αίσθηση ανασφάλειας και κλειστοφοβίας στο πιο ανοιχτό μέρος του σύμπαντος που όμως, εκτός από τους ήρωες, δείχνει να επηρεάζει και τον ίδιο τον Μπόιλ, ο οποίος με το χέρι του κρύβει τα μάτια και τραβάει το σκοινί της ιστορίας σε άλλη κατεύθυνση.
Το άγχος του Μπόιλ να χωρέσει αφενός τις φιλοσοφικές προεκτάσεις που θέλει να δώσει στο φιλμ και αφετέρου σασπένς πλοκή (γιατί άραγε;) είναι έκδηλο. Δεν τελειώνει την κορυφή του οικοδομήματος που έχτιζε σε όλη την ταινία και, σαν να μην έφτανε αυτό, τραντάζει επικίνδυνα τα θεμέλιά του, ευτυχώς χωρίς να το γκρεμίζει. Η μεγάλη ευκαιρία όμως για το είδος έχει χαθεί και το φιλμ στριμώχνεται στο πιο μπροστινό μέρος του κινηματογραφικού μας υποσυνειδήτου, έτοιμο με την πρώτη ευκαιρία να παραχωρήσει την θέση του.
Μικρά σεναριακά τουίστ αποτελούν τους καταλύτες προς το μέηνστρημ και δυστυχώς όλα δείχνουν ότι δεν θα γλιτώσουμε το ραμποειδές θέαμα, σε μια ταινία που το χρειαζόταν λιγότερο από πολλές...

(ακολουθεί σπόιλερ ως το τέλος της παραγράφου)

Η σεναριακή ιδέα του "ξενιστή" στο σκάφος, του τύπου που επικοινωνεί με τον Θεό είναι υπέροχη, διευρύνει τους φιλοσοφικούς ορίζοντες που μέχρι τότε ανέμιζαν πάνω από την ταινία δηλώνοντας απλώς την ύπαρξή τους και ουχί την πρόθεσή τους να λειτουργήσουν μέσα στο φιλμ. Η επιλογή του Μπόιλ να τον παρουσιάσει τέρας-κυνηγό και όχι ως έναν δειλό υπονομευτή της ανθρώπινης προσπάθειας ακρωτηριάζει την φιλοσοφία και μας αφήνει να αναρωτιόμαστε για την περιορισμένη ικανότητα του σκηνοθέτη να την χειριστεί και για την συνειδητή επιλογή του για ευρύτερη αποδοχή, και τα δύο εξίσου θλιβερά.

Εξαιρετική η αγγλική παραγωγή, που με έναν προϋπολογισμό υποπολλαπλάσιο αντίστοιχης αμερικανικής, καταφέρνει να μας κάνει να αναρωτιόμαστε πού είναι ο Ήλιος στα credits, πραγματικός πρωταγωνιστής, χάρμα οφθαλμών, που επιτέλους μπορούμε να κοιτάξουμε. Δεν μας νοιάζει πως είναι, εμείς αρκούμαστε να πιστεύουμε ότι είναι τόσο όμορφος όσο τον βλέπουμε στο Sunshine.
Με λίγα λόγια, παρά τις ενστάσεις, τo Sunshine είναι ένα πολύ καλό φιλμ, πραγματικά εντυπωσιακό, αλλά με την προϋπόθεση ότι θα δεχτείς την πορεία του και δεν θα γυρίζει στο μυαλό σου μια διαφορετική όσο επίμονα κι αν προκαλεί σχεδόν κάθε σκηνοθετική επιλογή, κυρίως του τελευταίου εικοσαλέπτου, στερώντας του τον τίτλο του αριστουργήματος.

Τα σκάτωσες Ντάνι...